۱۳۸۸ اسفند ۳, دوشنبه

برای آنها که مهاجرت اجباری گریبانشان را می گیرد

این روزها با توجه به شرایط جدید ایران بسیاری از هموطنان ایرانی مجبور به ترک کشور و اقامت در کشوری دیگر می شوند. برای این مسیر، هر کس ممکن است سر از کشورهای مختلف درآورد اما متداولترین مسیر برای ایرانیان رسیدن به کشور ترکیه و درخاست پناهندگی از دفتر کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل در ترکیه هست. در این نوشته به توضیح مراحل اداری، نحوه ی ثبت نام، مصاحبه و در کل مراحل اولیه درخاست پناهندگی از دفتر فوق خاهم پرداخت و در مقاله های بعدی زندگی در ترکیه و هزینه های آن را برای آنهایی که قصد دارند ایران را ترک کرده و از طریق ترکیه خود را به کشور مقصد برسانند، توضیح خاهم داد.

ابتدا مراحل را توضیح می دهم و در پایان هر نوشته نکات ایمنی و نکاتی را که باید در نظر داشته باشید توضیح خاهم داد.

سوالات شخصی هموطنان را در حد توانم با ایمیل شخصی پاسخ می دهم: asgarinezhad@yahoo.com این فقط آدرس ایمیل من هست و من مسنجری را با این مشخصات استفاده نمی کنم پس بهتر است خودتان را به دردسر نیندازید و این را به مسنجرتان اضافه نکنید فقط هر سوالی دارید به این آدرس میل کنید من در حد توانم راهنمایی خاهم کرد.

نحوه ی رسیدن به کشور ترکیه:
برای رسیدن به کشور ترکیه راه های قانونی زمینی و هوایی وجود دارد برای رسیدن به کشور ترکیه می توان از اتوبوس، قطار و هواپیما استفاده کرد. در راه زمینی اتوبوس سریع تر از قطار است و قطار پس از سه روز به استانبول می رسد. البته کسی که قصد مراجعه به دفتر کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل را دارد، لزومی ندارد به استانبول برود بلکه قبل از استانبول باید در آنکارا پیاده شود. راه دیگری که ظاهرن امروز بسیاری از ایرانیان مجبور به انتخابش می شوند راه غیر قانونی است. برای این راه قاچاقچیان زیادی وجود دارند اما بنا به اخبار رسیده از دوستانی که به تازگی وارد ترکیه از این راه شده اند، امروز مرزهای ایران بسیار ناامن است و در مرز ایران ظاهرن حکم تیراندازی نیز دارند به همین سبب بهتر است مطمئن ترین را برای این کار انتخاب کنید که به قیمت جانتان تمام نشود.

نحوه ی ثبت نام در دفتر کمیساریای عالی سازمان ملل در ترکیه:
قبلن فقط یک روز در هفته مختص ثبت نام ایرانیان و آن روزهای سه شنبه بود اما نحوه ی کار این دفتر به این صورت است که وقتی از کشوری درخاست زیادی برای پناهندگی می شود روزهای بیشتری برای ثبت نام برای اهالی آن کشور در نظر گرفته می شود. متاسفانه من الان اطلاع دقیقی در دست ندارم که برای ایرانیان روزهای بیشتری در نظر گرفته اند یا نه. اما در هر صورت پیشنهاد می کنم به محض این که به آنکارا می رسید خود را به دفتر کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل برسانید تا در نزدکیترین زمان ممکن تاریخ ثبت نام برای شما در نظر گرفته شود.

ثبت نام در دفتر کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل:
در روز ثبت نام در دفتر فوق در آنکارا از شما پاسپورت خاهند خاست و فرمی را به شما می دهند که در آن دو سوال اساسی وجود دارد به این ترتیب: ۱- چرا کشور خود را ترک کردید؟ ۲- در صورت برگشت به کشور خودتان چه اتفاقی خاهد افتاد؟ برای پاسخ به این سوالها از شما خاهند خاست خیلی کوتاه به آنها پاسخ دهید. پاسخ کوتاه به آنها به نفع شما خاهد بود چرا که مترجم سریعتر ترجمه خاهد کرد. پس سعی کنید در کوتاه ترین جملات پاسخ خود را نوشته ولی شرح اصلی را فراموش نکنید یعنی اصلن حاشیه نروید و ماجرای اصلی را در کوتاهترین جملات توضیح دهید. سپس هر کس را جداگانه صدا زده و سوالات بسیار کلی از آنها پرسیده می شود نظیر مشخصات و هیچ سوالی در مورد کیس شما در روز ثبت نام از شما پرسیده نمی شود مگر سوالت کلی. از این پس شما را پناهجو خاهند نامید نه پناهنده، لغت پناهنده در ترکیه مفهومی ندارد چرا که ترکیه به عنوان کشور دوم و کشور گذر انتخاب می شود و شما از لحظه ای پناهنده محسوب می شوید که کشور سومی کیس شما را پذیرفته و به شما اقامت دائم دهد. سپس لیستی از شهرهای ترکیه را که شما می توانید تا مدت انجام کارهای اداری و مشخص شدن کشور مقصدتان در آن اقامت گزینید به شما ارائه می دهند که شما بهتر است از قبل اطلاعاتی در مورد شهرهای ترکیه نظیر: "کایسری"، "نوشهیر"، "نیده"، "اسپارتا"، "افیون" و چند شهر دیگر که پناهجو پذیر هستند به دست آوردید تا بتوانید شهر مورد علاقه تان را انتخاب کنید. معمولن هیچ پناهجویی اجازه ی اقامت در شهرهای بزرگ ترکیه مانند آنکارا یا استانبول را ندارد مگر این که دلیل بسیار قانع کننده ای برای این اقامت داشته باشد. پس با این تفکر به ترکیه نیایید که در آنکارا یا استانبول یا ازمیر یا آنتالیا زندگی خاهید کرد. پس از انتخاب شهر نامه ای به شما می دهند که شما ظرف ۱۵ روز باید خود را به پلیس آن شهر معرفی کنید. از اینجا زندگی جدید شما در قالب پناهجویی در شهر مد نظر دولت ترکیه آغاز خاهد شد. در همین روز، تاریخی به شما اعلام می شود برای مصاحبه ی اصلی که این مسئله را در مقاله ای جداگانه توضیح خاهم داد. البته دوستانی که از طریق قاچاق وارد ترکیه می شوند و اصلن پاسپورتی ندارند مجبور هستند در دفتر وان ثبت نام کنند که این دفتر در همان روز تاریخ را اعلام نخاهد کرد و بعدها تلفنی این تاریخ را به شما اعلام خاهد کرد.

ثبت نام در پلیس ترکیه:
شما موظف هستید در شهر محل اقامت خود در پلیس آن شهر نیز ثبت نام کنید. در روز ثبت نام در پلیس ترکیه هم از شما پاسپورت و کارت شناسایی عکس دار دیگری خاهند خاست که ارائه ی این کارت الزامی نیست و کسی حق ندارد به خاطر نداشتن این کارت به شما فشار آورد. پلیس ترکیه هم با شما مصاحبه ای خاهد داشت که این مصاحبه هیچ ربطی به دفتر کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل در ترکیه ندارد و شما مجبور نیستید کیس خود را با واقعیتهایش به پلیس ترکیه توضیح دهید. گاهن پیشنهاد می شود بهتر است هر آنچه که می خاهید به عنوان کیس به دفتر کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل ارائه دهید همان را هم به پلیس ترکیه ارائه دهید اما این موضوع هیچ تاثیری در پرونده ی شما نخاهد داشت و این یک انتخاب شخصی است و بنده هم هیچ پیشنهادی در این مورد برای شما نخاهم داشت. برای کیس های سیاسی علاوه بر پلیس ترکیه سازمان اطلاعات این کشور نیز مصاحبه ای را با پناهجو خاهد داشت.

نکات ضروری:
۱- دوستانی که پاسپورت دارند اما مجبورند به صورت قاچاق از مرز ترکیه خارج شوند حتمن پاسپورت خود را همراه خود بیاورند تا مجبور به ثبت نام در دفتر "وان" نشوند. چرا که بنا به گفته ی دوستان، شهر فوق هرگز شرایط خوبی برای پناهجویان ندارد. دفتر آنکارا به هیچ عنوان شما را بدون پاسپورت نخاهد پذیرفت.

۲- دوستانی که مجبورند این روزها به صورت قاچاق از ایران خارج شوند توجه داشته باشند که به دنبال انتخاب ارزان نباشند چرا که انتخاب ارزان سخت ترین شرایط را در پی خاهد داشت. سعی کنید بهترین را برای این کار انتخاب کنید تا مطمئن از رسیدن به مقصد باشید. در این مورد من اطلاعاتی ندارم به همین دلیل خاهش می کنم برای معرفی قاچاق بر و این مسائل برای من ایمیل نزنید چون نه کسی را می شناسم نه اطلاعی در این مورد دارم.

۳- به محض رسیدن به کشور ترکیه قطعن مجبور خاهید شد اقامت موقتی را در یکی از هتل های آنکارا داشته باشید، برخی از این هتل ها امن گزارش نمی شوند و ظاهرن عوامل نفوذی رژیم در آنها حضور دارند به ویژه هتل هایی که ایرانیان زیادی در آنها اقامت می کنند. پس سعی کنید هتلی را انتخاب نکنید که مسافران ایرانی به شما پیشنهاد می دهند.

۴- تاکسی در ترکیه بسیار گران است و برخی از راننده های تاکسی نیز مانند برخی از راننده های تاکسی کشور خودمان به محض دیدن ناشناس سعی می کنند مسیر طولانی را انتخاب کنند تا تاکسی متر قیمت زیادی را ثبت کند. سعی کنید برای تاکسی کرایه کردن ابتدا قیمتش را با راننده در میان گذاشته و از او بخاهید از تاکسی متر استفاده نکند بلکه قیمتی را به شما بگوید. ۲۵ تا ۳۰ لیر برای مسیرهای طولانی منطقی است از این بیشتر نه. البته اگر بتوانید از وسایط نقلیه ی عمومی اتوبوس، مینی بوس و مترو استفاده کنید که بسیار به صرفه خاهد بود.

۵- بهتر است قبل از آمدن به ترکیه چند جمله ترکی در مورد کارهای روزمره یاد بگیرید چرا که حتی در مقابل دفتر کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل کسی را پیدا نخاهید کرد که به غیر از ترکی با شما صحبت کند. اما نگران نباشید در داخل این دفتر شما مترجم خاهید داشت.

۶- دفتر کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل به شما هیچ گونه کمک مالی ارائه نخاهد کرد و شاید هیچ راهنمائی هم شما را در مورد رسیدن به شهر مقصد نکند به همین جهت برای این گونه مسایل آمادگی داشته باشید.

۷- اگر از دوستانتان از قبل به ترکیه آمده اند و الان در یکی از شهرهای ترکیه زندگی می کنند بهترین انتخاب این است که قبل از مراجعه به دفتر کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل به آنها مراجعه کرده و از طریق نماینده ی "آسام" (آسام نهادی غیر دولتی است که به پناهجویان کمک می کند و معمولن در تمام شهرهای پناهجوپذیر نماینده دارد) وقت ثبت نام از دفتر سازمان ملل بگیرید. در صورت انتخاب این راه شما هم در همان شهری که دوستتان اقامت دارد اقامت خاهید داشت.

۸- کلیه ی هزینه های زندگی از قبیل اجاره ی خانه، پول آب و برق و گاز و هزینه های غذایی و بهداشتی به عهده خودتان خاهد بود و دفتر سازمان ملل هیچ گونه کمک مالی به شما ارائه نخاهد کرد، مگر بعد از قبولی در مصاحبه ی اصلی تان که در مقاله های بعدی توضیح داده خاهد شد.

۹- سعی کنید با پلیس ترکیه از موضع بالا و طلب کار برخورد نکنید تا رفتار نامناسبی از آنها نبینید به هر حال شما هر گونه با آنها رفتار کنید آنها هم همانطور با شما رفتار خاهند کرد.

در مقاله ی بعدی در مورد هزینه ها و نحوه ی زندگی در ترکیه توضیح خاهم داد.